سفری از آسمان به زمین
گلزار یا فردوس نام یکی از مشهورترین نقوش فرش ایرانی تا زمان صفویه بود که دقیقاً نقش بهشت ایرانیان بود.
فرش بافی ایران بلافاصله پس از هجوم اسلام با ایرانیانی که از ایران مهاجرت کرده بودند به هند و به ویژه لاهور فرستاده شد. بعدها با کمک سلسله صفویه قالی بافی هند به طور مؤثری توسعه یافت. از آن زمان فرش هندی تا حد زیادی تحت تأثیر فرش ایرانی قرار گرفت و تنها برخی از عناصر بومی مانند فیل در طرحهای ایرانی نشسته است.
اما نفوذ بهشت یا پردیس ایرانی فقط به هند محدود نمی شود. این تصویر به یهودیان سفر کرده است، زیرا قدیمی ترین منابع تاریخی در مورد آن متعلق به یهودیان است.
چنین بهشتی با چنین توصیفی اساساً ایرانی است که تصویر آن در اوستا، مجموعه اولیه متون دینی زرتشتی توصیف شده است و جام، محبوب ترین پادشاه اساطیر ایرانی، برای اولین بار این بهشت را ساخته است.
تاریخچه فرش ایرانی
فرش ایران یک پدیده فرهنگی شگفت انگیز است، زیبایی آن قابل تحسین است اما ظاهر آن نیست که اهمیت فوق العاده آن را نشان می دهد. در این صنعت نسبتاً ساده، بخش عظیمی از فرهنگ را پنهان می کند. کمتر اقوام ایرانی هستند که اثری از خود بر فرش نگذاشته باشند.
شواهد تاریخی حاکی از آن است که فرش گره دار یا قالی محصول آغاز کشاورزی در ایران است. واژه غالی یا غالین واژهای ساسانی است، اما به دلیل نبود آواز «غ» در گویش ترکی، غالی به صورت «هالی» در ترکی تلفظ میشود. در ترکی کلمه فرش یا گلیم و صنایع وابسته وجود ندارد.
در زمان ساسانیان تعداد زیادی فرش ایرانی به چین و تبت صادر شده بود تا در معابد برای رقص آیینی استفاده شود که باید بر روی بهترین فرش ها انجام شود. بدین ترتیب فرش و بافندگی ایران به چین و تبت رفت.
تکنیک بافت فرش پازیریک با ما صحبت می کند
فرش پازیریک که در حدود 500 سال قبل از میلاد ساخته شد، قدیمی ترین فرش پرز جهان است که در یک قطعه یخی غول پیکر در مقبره های عصر آهن ساکا در دره پازیریک سیبری پیدا شده است. با همان تکنیک هایی که در ایران بعد از سه هزار سال در همدان، زنجان یا ملایر بافته می شود، بافته شده است. کهن ترین فرش متعلق به روش بافت ایران غربی و دارای گره های متقارن است.
نوع گره در قالی بافی ایران دو سنت اصلی دارد: گره متقارن و نامتقارن. در شرق ایران، نواحی خراسان، کرمان، کاشان، اصفهان و یزد روش گره نامتقارن است که به گره ایرانی معروف است. و سنت غربی دارای گره های متقارن است.
فرش های ایرانی از بهترین فرش های دنیا محسوب می شوند
تفاوتهای آشکاری بین تکنیکهای بافندگی شرق و غرب ایران وجود دارد که به شناخت ارتباط هر فرش با این دو روش کمک میکند. به عنوان مثال، رنگ ها از گیاهان مختلف شرق و غرب گرفته شده است یا نحوه تثبیت رنگ ها متفاوت بوده است، زیرا در شرق از سولفات آهن استفاده شده است و در غرب از آلوم برای تثبیت رنگ ها استفاده شده است.
سنتهای قالیبافی در کشورهایی مانند ازبکستان، ترکمنستان، افغانستان، هند، ترکیه، قفقاز و... همگی از فرزندان سنت قالی بافی ایرانی هستند. تمامی اصطلاحات قالی در این مناطق ایرانی است و به همین دلیل است که ایران جد سنت های فرش بافی است. گواه دیگر این رابطه نام نقوش و نقوشی است که به زبان فارسی است.
توسعه هنر بافندگی
در دوره صفویه هنر قالی بافی وارد عصر جدیدی شد. طرح های هندسی به نفع هماهنگی بیشتر، الهام از باغ، گل ها، حیوانات و همچنین شخصیت های کوچک کنار گذاشته شد. نقوش اسلیمی جایگاه قابل توجهی داشت. برخی نقوش و نقوش که در طاق ها، دیوارها و گنبدهای مساجد دیده می شد، وارد ترکیب قالی شد. به عنوان مثال «ترنج» و «لچک» دو الگوی معروف الهام گرفته از اسلام هستند. سایر نمادهای ایرانی هنوز هم نماد فرش ایرانی هستند و منشأ خود را در تاریخ باستان مییابند، مانند «بوته» که شکل درخت سرو است.
فرشهای ایرانی انواع مختلفی دارند، مانند فرشهای مدالیون با مدالیون مرکزی که اطراف آن را گلها، ارابسکها و حیوانات احاطه کردهاند. فرشهای گلدار، شامل درختان، گلها و ارابسکها به شکل هندسی سازماندهی شدهاند تا باغ ایرانی و در نتیجه بهشت را تداعی کنند. سجادههایی با نقشی که محراب مساجد را به یاد میآورد و در نتیجه جهت مکه، مقدسترین شهر اسلام برای مسلمانان را نشان میدهد.
داستان فرش ایرانی، تصور ایرانیان از بهشت
فرهنگ تاریخ فرهنگ، تاریخ
فرش ایرانی، تصور ایرانیان از بهشت
خرید انلاین فرش از فروشگاه قالیخانه
تصویر بهشت ایرانی زیر پای شما
- ۰۲/۰۶/۲۱